در علم کلام اعتقادات دینی به صورت تحلیلی و توصیفی مورد بحث قرار می­‌گیرد؛ ولی این تحلیل­ها و توصیف­‌ها دارای تاریخچه و فرقه‌­های­ خاصی است که علم کلام در بستر آنها شکل گرفته است. به علمی که به این تاریخچه و فرقه‌­ها می­‌پردازد علم فرق و مذاهب کلامی اسلام می­‌گویند.

روش علم فرق و مذاهب، نقلی و تاریخی سپس توصیفی است اما روش کلام عقلی و نقلی در استنباط عقاید اسلامی است. موضوع علم فرق، فرقه­‌های اعتقادی است اما موضوع کلام اعتقادات دینی است. غایت علم فرق معرفی مکاتب اعتقادی و غایت علم کلام استنباط عقاید دینی اسلامی است.

این جزوه کاربردی فرق و مذاهب کلامی اسلامی از جمله فرقه­‌های نخستین در صدر اسلام و تمامی فرقه‌­ها و انشعابات اهل تسنن و شیعه را بر پایه کتاب­‌هایی همچون کتاب تاریخ فرق اسلامی» نوشته حسین صابری و کتاب آشنایی با فرق و مذاهب اسلامی» رضا برنجکار و چند کتاب دیگر تهیه و تدوین شده است. با خواندن این جزوه یک شَما و تصویر بسیار کلی از علم فرق و مذاهب اسلامی به دست می­‌آید و فرد را برای ورود به مباحث تخصصی‌­تر و کامل­‌تر آماده می­‌کند. همچنین این جزوه برای آزمون­های ارشد و دکتری رشته­‌های فلسفه و کلام و همچنین آزمون­های استخدامی مناسب است. به عبارت دیگر تمام نکات مهمی که فقط با خواندن و تسلط بر آنها می‌­توان بخش سوالاهای کلامی آزمون را پاسخ گفت در این جزوه بیان شده است. برای دسترسی به این جزوه از طریق آدرس وب سایت رسمی حمیدخسروانی اقدام کنید.

  • بخشی از کتاب

 

وجه تسمیه

فرق و مذاهب

فِرَق یعنی گروه‌ها و مذاهب یعنی آرا و عقاید.

 ملل و نحل

 ملل یعنی دین و شریعت و نحله یعنی ادعا که در مورد همه فرق و مذاهب دینی و غیردینی سخن می‌­گویند.

 پسوند اسلامی

 یعنی آن فرقه­‌ها در فضای اسلام رشد یافته و آرای آنها غالباً با استناد به منابع اسلامی طرح شده است هرچند ممکن است در نحوه استناد و استنباط از متون دینی اشتباه و انحرافی رخ داده باشد.

نقطه شکل­‌گیری

 پس از رحلت پیامبر اختلافات کلامی، عقلی، اخلاقی و عملی (احکامی عبادی و غیر عبادی) پیش امد. اختلافات کلامی یا اعتقادی در مورد توحید و صفات حق یا اصول دین و فروع دین باعث فرقه‌­هایی چند شد:

  1. مسئله امامت: باعث شکل‌گیری فرقه­‌های شیعه و سنی شد. اختلاف­ها بر سر جانشینی پیامبر باعث پیدایش شیعه و سنی شد. در حالی که علی (ع) و سلمان و مقداد درحال تشییع پیامبر بودند و خلافت را حق علی و اولاد او می­‌دانستند اما مهاجرین و انصار در محل سقیفه بنی ساعده جمع شدند و ابوبکر قریشی خلیفه شد. (سال یازدهم هجری قمری).
  2. مسئله ایمان و کفر فاسق: باعث شکل­گیری فرقه­‌های خوارج و مرجئه شد. در سال ۳۶ و ۳۷ ه. ق. خوارج بر سر یک مسئله ی یعنی بحث حکمیت در جنگ صفین برای توجیه گناه خود یعنی خروج بر علی (ع) ایشان را گناهکار دانستند زیرا به حکمیت مردم سر نهاده است. در اصل خودشان اول خواسته بودند. حالا قائل بودند علی (ع) به جای قبول حکمیت خدا (لا حکم الا لله) توبه نمی‌­کند پس او کافر است و خروج بر او واجب است. مرجئه خلافش را گفت که فاسق هنوز مومن است و معتزله رای وسط گرفت و اصطلاح منزله بین‌­المنزلتین را به کار بردند.
  1. اختلاف در روش: عقل­‌گرایی و نص‌­گرایی در روش اهل کلام باعث شکل­‌گیری اهل حدیث، اشاعره و معتزله شد. همچنین معبد جهنی (قرن یکم) و غیلان دمشقی (قرن دوم) معتقد به آزادی مطلق انسان و نفی قضا و قدر بودند و در مقابل، جهم بن صفوان (قرن دوم) و استادش جعد بن درهم (قرن دوم) جبری شدند. بعدها قدریه در معتزله پیگیری شد و جبری در اهل حدیث و اشاعره.

فرق این علم با علم کلام

 در روش

روش فرقه و مذاهب، نقلی و تاریخی سپس توصیفی است اما روش کلام عقلی و نقلی در استنباط عقاید اسلامی است.

در موضوع

 موضوع علم فرق، فرقه­های اعتقادی است اما موضوع کلام اعتقادات دینی است.

در غایت

 غایت علم فرق معرفی مکاتب اعتقادی و غایت علم کلام استنباط عقاید دینی اسلامی است.

تهیه این جزوه

جزوه کاربردی فرق و مذاهب کلامی اسلامی

انتشار جزوه کاربردی کلام اسلامی

انتشار جزوه کاربردی فلسفه علم به زبان ساده

آماده شدن جزوه فلسفه دین (خلاصه کتاب عقل و اعتقاد دینی)

انتشار جزوه گرامر کاربردی زبان انگیسی به زبان ساده

کلام ,اسلامی ,مذاهب ,دینی ,جزوه ,یعنی ,استنباط عقاید ,کلام اعتقادات ,مذاهب کلامی ,اعتقادات دینی ,دینی اسلامی ,مذاهب کلامی اسلامی ,کلام استنباط عقاید ,معرفی مکاتب اعتقادی ,استنباط عقاید اسلامی
مشخصات
آخرین جستجو ها